In de serie ‘NL versus TR’ vandaag opnieuw een interessante vergelijking tussen beide culturen… Ik weet niet of je het ooit hebt meegemaakt, maar als je als iemand met een Turkse achtergrond in Nederland opgroeit, krijg je vaak het beste én het slechtste van twee werelden mee. Aan de ene kant die warme, ronde manier van praten die we uit Turkije kennen: “Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır” (zoete woorden halen zelfs een slang uit z’n hol). Aan de andere kant die kaarsrechte, no-nonsense houding van de Nederlanders: “Gewoon zeggen wat je bedoelt, geen gedoe.”
En ergens tussen die twee uitersten sta ik. Een Nederlandse man met Turkse wortels, die soms iets té recht voor z’n raap is. Zo recht zelfs, dat soms de mensen om mij heen me inmiddels verkaasd noemt. En ja, ik geef het toe: ze hebben niet helemaal ongelijk.
Turkse subtiliteit: De kunst van ‘nee’ zeggen zonder ‘nee’ te zeggen
In Turkije wordt “nee” zeggen bijna als een misdaad gezien. Stel je voor: je zit op een verjaardag en iemand biedt je nog een stuk baklava aan. Je zit al vol, maar je zegt niet: “Nee, dank je, ik zit vol.” Nee, je zegt iets als: “Ooooh, wat ruikt het lekker! Maar misschien later?” Wat eigenlijk betekent: “Nee, bedankt, als ik nu nog een hap neem, rol ik naar huis.” Maar dat zeg je niet. Want wat als je de ander beledigt?
Het draait om finesse. Je draait, wikt, en weegt je woorden alsof je een glas kristal balanceert op een stormachtige zee. En dat is prachtig, zolang je geduld hebt. Maar in Nederland? Daar is het een andere wedstrijd.
Nederlandse directheid: Sneller dan je knipperen kunt
Hier in Nederland krijg je geen tijd om rondjes te draaien. Nederlanders gooien alles er meteen uit, alsof ze bang zijn dat ze anders hun beurt missen. “Nee, ik wil geen baklava. Veel te zoet.” Of: “Je tuin ziet eruit alsof er een wervelwind doorheen is gegaan.” Het is geen aanval, het is gewoon hoe het is in Nederland. En eerlijk? Het kan heerlijk verfrissend zijn.
Maar soms denk ik: moet dat echt zó direct? Toen mijn Nederlandse buurvrouw in mijn vorige woning mij vertelde dat mijn terras eruitzag alsof het een oorlog had meegemaakt, moest ik eerst tot 10 tellen om een crisis te voorkomen. Maar je kon aan mijn blik zien dat ik mij al drie scenario’s in mijn hoofd had voorgesteld waarin de buurvrouw “per ongeluk” een emmer water over zich heen zou krijgen 🤣
Verkaasd en trots (soort van)
En toch betrap ik mezelf erop dat ik steeds vaker aan de Nederlandse kant zit. Soms ben ik zó direct, dat mijn naasten soms naar adem hapt. Zoals die keer dat een vrieind vroeg wat ik van zijn Thaise soep vond. In plaats van het standaard “Heerlijk, eline sağlık” (gezondheid in je handen), zei ik: “Ieuw, ik hou daar niet van.”
Het was alsof ik een vloek had uitgesproken. De stilte was oorverdovend. Hij keek me aan alsof ik net haar favoriete tapijt had verbrand. Daarna kwam de bekende opmerking: “Onur, je bent echt aan het verkaasen.”
Maar eerlijk? Dat beetje directheid kan ik waarderen. Het is snel, duidelijk, en scheelt een hoop tijd. Zeg gewoon waar het op staat. Maar… misschien had ik kunnen beginnen met: “De soep is lekker, maar heb net iets te veel van die crackers gegeten en nu zit ik helemaal vol.” Diplomatieke balans, weet je wel.
De balans zoeken (of niet)
Dus wat is het nou? Een zegen of een vloek? Het hangt ervan af wie je vraagt. Nederlanders vinden het geweldig: duidelijkheid, geen onzin. Turken denken bij diezelfde directheid vaak: “Jij bent gewoon bot.” En ik? Ik wissel tussen de twee. Op kantoor ben ik vaak direct. Bij familie en vrienden poets ik de scherpe randjes weg (tenzij het om soep gaat). Het is een kwestie van overleven.
Misschien ben ik verkaasd. Misschien ben ik gewoon efficiënt. Maar één ding weet ik zeker: als ik de keuze heb tussen een uur subtiel draaien of in één zin de waarheid zeggen, kies ik… nou ja, meestal voor de Nederlandse weg. Maar altijd met een glimlach.
En jij?
Wat zou jij kiezen? De ronde Turkse aanpak of de rechte Nederlandse stijl? Of, net als ik, allebei een beetje, afhankelijk van wie er luistert?
